صور خیال در معلقه امرؤالقیس

نویسندگان

علی محمد پشت دار

دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور فاطمه شکردست

دانشجوی دکتری دانشگاه پیام نور تهران

دستیار علمی مرکز سوسنگرد

چکیده

بزرگ­ترین هنر شاعران آمیختن سخن به خیال و احساس است و تصویر، مهم ترین ابزار در این هنر است. این مقاله بر آن است تا به روش تحلیل محتوا به این سؤال اصلی پاسخ گوید که شگردهای تصویری در ذهن و زبان این شاعر کدام است؟ و به طور خاص او کدام نوع از صور خیال را به کار گرفته است؟ امرؤالقیس به عنوان اولین شاعر صاحب معلقه مطرح است؛ و صور خیال در شعر وی از ویژگی های منحصر به فردی بر خوردار است. طیف خیال در این معلقه عبارت است از تصویر از آثار به جا مانده از قبیله کوچ کرده  معشوقه ها که به توصیف آن منتهی می شود و بیش از نیمی از کل قصیده را در بردارد، معشوقه در نظر امرؤالقیس با معنای معهود آن در شعر فارسی و عربی تفاوت بسیار دارد. در اقسام تصویر این گونه نتیجه گیری می شود که هر دو نوع تصویر زبانی و مجازی در این شعر به نسبت مساوی به کار رفته، اما در تصاویر مجازی بسامد تشبیه بسیار بالاتر از استعاره و کنایه است و اغلب تشبیهات نیز از نوع مرکب و حسی به حسی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

صور خیال در معلقة امرؤالقیس

بزرگ­ترین هنر شاعران آمیختن سخن به خیال و احساس است و تصویر، مهم‌ترین ابزار در این هنر است. این مقاله بر آن است تا به روش تحلیل محتوا به این سؤال اصلی پاسخ گوید که شگردهای تصویری در ذهن و زبان این شاعر کدام است؟ و به طور خاص او کدام نوع از صور خیال را به کار گرفته است؟ امرؤالقیس به عنوان اولین شاعر صاحب معلقه مطرح است؛ و صور خیال در شعر وی از ویژگی‌های منحصر به فردی بر خوردار است. طیف خیال در ا...

متن کامل

فضای موسیقیایی معلقه ی امرؤالقیس

یکی از عناصر مؤثر در زیبایی معلقة امرؤالقیس، موسیقی روان و دل­پذیر آن است. این شاعر بزرگ، با انتخاب بحـر طویل، حرف روی لام مکسور که دارای کشش صوتی فراوانی است،، حروف، الفاظ و هجاهای آهنگین و مناسب با مقتضای حال و نیز صنایع لفظی و معنوی‌ای چون جناس و مراعات نظیر،- که به تکرار و وحدت موسیقی شعر کمک می­کنند،- قصیدة خود را بسیار آهنگین و ممتاز کرده است؛ به طوری که موسیقی داخلی آن، سبب می­شود که خوا...

متن کامل

نویافته‌های صور خیال در شعر حلّاج

این پژوهش، قدرت بیان و بلاغت حلّاج را از دریچة استعارات و تشبیهات دیوان­حلّاج با تمرکز بر مرکّب­بودن مورد بررسی قرار می­دهد و کیفیّت تصاویر خیال­انگیزِ مستعمَل در اشعار وی را می­آزماید. با توجّه به پیشینة تاریخی سفرهای حلّاج در جهت تبلیغ آراء و عقایدش از یک سو، و اتّهام به سحر در نوشته و کلام از سوی دیگر، تحقیق مطرح می­سازد که برخی از اشعار حلّاج، به دلیل استفاده از صور خیال پیچیده و مرکّب، از جایگاه ادبی...

متن کامل

صور خیال در اشعار قیصر امین‌پور

صورخیال جوهر اصلی و عنصر ثابت شعر است و چیزی است که از نیروی تخیل حاصل می­شود. صور خیال معیار ارزش و اعتبار هنری شعر است. در هیچ یک از آثار ادبی در طی ده قرن گذشته اثری در نقد علم بلاغت به اهمیت صور خیال نیست مجموعه‌ تصاویر حاصل از انواع صور خیال (استعاره، تشبیه، مجاز، کنایه) در دیوان هر شاعری بیانگر لحظه­هایی است که با درون و جهان درونی او سرو کار دارد. بررسی آثار شاعران انقلاب و دفاع مقدس از ...

متن کامل

بیان‌های مختلف هنری در صور خیال در شعر مهاجرت افغانستان

کاربرد گستردۀ تشبیه و استعاره از ویژگی‌های ممتاز شعر مهاجرت افغانستان است. در این بررسی استعاره در شکل اصلی آن، یعنی تشبیه، در‌‌آمده است. بدین‌ترتیب دو بخش بزرگ مشبه و مشبه‌‌به موضوع‌بندی شده و بر اساس فراوانی در اولویت قرار گرفته است. مشبه‌‌ها به چهار دستۀ بزرگ وصف یار و دل‌سپردگی، طبیعت، وصف شعر، و سایر مفاهیم تقسیم می‌شود. بر اساس مشبه‌‌ها دیدگاه شاعران مهاجر افغانستان انفسی و درون‌گراست؛ جه...

متن کامل

صور خیال و صنایع ادبی در غزلیات عرفی شیرازی

عرفی شیرازی شاعر توانا و خیال پرداز قرن دهم هجری (963-999ق.) است که توانست زمینه ساز رواج سبکی تازه در شعر فارسی شود. این شاعر که نگاه تیزبین و ذهنی سرشار دارد، هم در خلق مضامین تازه و هم در ابداع ترکیبات و تصاویر بدیع، موفق عمل کرده و مضمون آفرینی تازه خود را با مهارتی بسیار و خلاقانه با استفاده منحصر به فرد از صور خیال و صنایع ادبی شکل می‌دهد. در این مقاله سعی شده با بررسی اشعار این شاعر، برخ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
بلاغت کاربردی و نقد بلاغی

جلد ۱، شماره ۲، صفحات ۶۹-۸۳

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023